Vandaag (donderdag) ben ik nog enigszins bleekjes aan de start verschenen. Na de gebruikelijke ochtendbriefing kon iedereen weer aan het werk.
Vandaag hopen we alle PV panelen (= 100 stuks) gemonteerd te hebben. Het is een niet zo evidente klus, want op het dak waant men zich in een oven. Heet dus.
Maar op de één of andere manier slaagde men er in om tegen 14h45 alle panelen geplaatst te hebben, een paar uur vroeger dan voorzien. De aap kwam al snel uit de mouw. Om 15h00 was er een voetbalwedstrijd van de DRC tegen Tanzaniai En die wou men natuurlijk wel heel graag volgen. Nu was ik best trots op de equipe, omdat we zelden hebben moeten tussenkomen. Bovendien doed werk geleverd in zware omstandigheden. Dus, uiteraard heb ik ze vrij gegeven. De uitslag, en vooral de namen van de doelpuntmakers wil ik jullie alvast niet onthouden.
Vrijdag zijn we dan gestart met de werkzaamheden in het technisch lokaal. Eerst en vooral de batterijen geplaatst op de draagstructuur. Slechts 64 van de 72 stuks, want de nieuwe batterijen (ter vervangen van de beschadigde tijdens transport – zie post ‘J’ai un grand soucis van Jenga Maarifa iV”). Ook de bekabeling tussen de batterijjen werd reeds geplaatst. Een andere ploeg is ondertussen begonnen met de bekabeling van de PV panelen zelf.
Het begint allemaal wat vorm te krijgen. Nog 1 week te gaan om alles aan de praat te krijgen.
De dag begon nochtans goed, vlot door het verkeer gelaveerd en goedgemutst aan het werk begonnen. Nu is het misschien belangrijk om te weten dat hier op bepaalde momenten vreemde geuren hangen. En vandaag was zo’n dag dat dit nog wat erger leek te zijn.
Ik was aan het programmeren toen ik plots heel warm kreeg en het zweet me uitbrak. Tzal toch geen menopauze zijn zeker dacht ik eerst nog. Een minuutje later kon ik al veel minder lachen. Ik moest op de grond gaan zitten… Kotsmisselijk en het gevoel dat er spijkers in mijn hoofd geramd werden. En toen leek het wel of mijn neus nog wat beter kon ruiken… Een korte opsomming van waargenomen geuren: geuren van de verbrandingsoven waarin letterlijk alles verbrand wordt, latrinegeur, ontsmettingsmiddel, Chlorine, zweet,… en dat in een relatief kleine ruimte waar het ongeveer 31°C is.
een en andere resulteerde in vele spurtjes naar de wc’s, mijn conditie is nog zo slecht niet. Zo heb ik die dag toch wel een bezoekje of 11 gebracht aan deze faciliteiten waarbij zowel Montezuma als sergeant Kotszweil hun zegje uitgebreid gedaan hebben.
Wat vroeger dan anders terug naar Domus Xaveriens en direct in bed gekropen als een miserabel hoopje mens. Na 14 uren slaap was het ergste alweer geleden.
Natuurlijk heb ik me even laten nakijken, de oorzaak was vrij onschuldig; iets gegeven dat niet goed gevallen is in combinatie met te weinig drinken. Dus ondergetekende neemt nu tijdens het werken véééél water tot zich.
Al bedoel ik daarmee niet de temperatuur. Het is hier behoorlijk warm.
Voor het theoretisch stuk hadden we het voordeel dat we konden voortbouwen op de cursus die we een 2-tal maanden geleden gegeven hebben. De nadruk lag op het correct berekenen van een grotere installatie en de regels die daarbij in acht moeten genomen worden.
Een ander onderdeel was aarding. Men heeft hier nog de slechte gewoonte om de aarding te voorzien in een put met een mengeling van houtskool en zout.
Dinsdag zijn we dan op het dak gegaan. Gelukkig was de draagstructuur van het dak nu voorbereid zodat meteen kon gestart worden met de plaatsen van de aluminium frames om de panelen te bevestigen.
DCIM\100GOPRO\G0040140.JPG
Het begin is steeds een beetje moeizaam; materialen terplaatse brengen, wachten op de sleutel voor de container, een misverstand hier en daar… Toch waren er op het einde van de dag reeds 15 panelen geplaatst. En dat zonder bijkomende uitleg. Oefening baart duidelijk kunst.
Het blijft een vervelend stuk van de reis. Van Nairobi naar Bukavu. Alhouwel het nu op korter termijn beter zou moeten worden. Er zijn immers rechtsreekse vluchten aangekondigd tussen Nairobi en Goma.
Maar goed, dat was nu het geval nog niet. Dus heel vroeg opstaan om op tijd op de luchthaven te zijn (vlucht is om 05H00). Vandaar naar Addis Abeba, daar opnieuw 3 uur wachten om dan het vliegtuig te nemen naar Goma.
Wat wel meeviel is dat de de uren van de “cannaux rapide” gewijzigd zijn. Zijnde verlaat met een half uur. Wat het mogelijk maakte om de boot van 15H00 te nemen zodat ik, moe maar gelukkig, na een betoverende overtocht, al om 18h30 in Bukavu was.
Daar stond Elvis al op te wachten om me naar het gebruikelijke logeeradres bij de Xaveriens te brengen.
Voelt altijd als een beetje thuiskomen.
Op zondag niet zoveel gedaan, in de namiddag een kijkje gaan nemen en de laatste voorbereidingen voor het begin van de cursus maandag. Blijft dat we nog wat materiaal te kort hebben. Maar hé, we zijn in de DRC. Er zijn altijd wel oplossingen.
Donderdag was dus de dag waarop we de installatie tot leven moest gewekt worden. Eigenlijk is het een beetje als bij Frankenstein. Je zet alle onderdelen bij elkaar, jaagt er een elektrische stroom door, en daar is ie. Met dat verschil dat we enkel nieuwe onderdelen gebruiken van niet menselijke oorsprong.
Bon, terzake nu.
Gisteren wisten we al dat het batterijgedeelte in orde was, vandaag dus de finetuning en alles softwarematig aan elkaar koppelen. Dit ging vrij vlot:
Instellen Solar regelaars, 7 stuks (PV naar 48V – 4 kW): Check!
Rest nog de communicatie met het byNeuron platform, maar eerst de installatie helemaal in dienst zetten. Ondertussen is het administratief gebouw, Spoedgevallen, veiligheid en de bank (een heus nieuw vrij groot gebouw zodat mensen geld kunnen afhalen/lenen voor de rekening te kunnen betalen. In de DRC is het zo; rekening niet betaald; het ziekenhuis NIET verlaten) zijn aangesloten.
Alles weer in startstand én…. Juiste Ledjes, het geklik van enkele relais én… er is spanning! Nog even een laatste check of het verdeelbord helemaal correct is en de zekeringen van het verdeelbord mogen op. En ja hoor, iedereen kan daar weer aan het werk!
Daarna het lokaal wat opgekuist en vervolgens een tsunami van selfies met de installatie. Die foto’s alleen al zijn een aparte post waard. Ik moest ook even op de foto. Nu is het zo dat men hier in regel héél ernstig kijkt bij foto’s. Dus heb ik ook geprobeerd om héél ernstig te kijken. Dat ging niet eenvoudig. Die foto’s volgen later nog. Hilarisch.
Vrijdag stond nog op het programma: een recap en volledige uitleg voor de cursisten en een officieel moment met Dr. Mukwege.
Ik was net begonnen toen Dr. Mukwege (met gevolg) plots opdook in het technisch lokaal. Dus technici even allemaal buiten. Nu waren ook aanwezig; camereman Video, cameraman foto, journalist, de AG en de kabinetchef. Eerst even een foto van Dr. Mukwege bij de hoofdschakelaars van de batterijen (onderschrift van die foto zal wel iets zijn dat de dokter de installatie opstart).
Vervolgens de hele installatie in het lokaal uitgebreid toegelicht (nogal wat interessante vragen) en daarna naar buiten voor de fotoshoot en interviews. Benieuwd naar het resultaat.
Één ervan weet ik ongeveer. En dat is deze foto.
Die kleine tattoo op mijn arm is (voor diegenen die het niet weten) de human rights tattoo. Die in combinatie met de nobelprijswinnaar voor de vrede. Toch speciaal. Nu was de fotoshoot in zijn geheel eerder ontspannende te noemen. Dr. Mukwege maakte nogal wat grapjes – we kennen elkaar natuurlijk ondertussen toch al een jaar of 7.
Tijdens de interviews van enkele cursisten bedacht ik me dat het toch een ongelooflijk sterke prestatie was van hen én de bouwvakkers. 2 weken geleden stond er nog niks. Nu een technisch gebouw mét een werkende PV installatie. Sterk.
Daarna weer naar binnen voor de uitleg. In de namiddag dan nog een banner opgehangen met vermelding van de installatie én een drink waarbij ook de aanwezigheidsattesten uitgedeeld werden.
Uiteraard hoorden daar ook enkele speeches bij. Daarbij weet ik me meestal niet gemakkelijk een houding te geven. Te veel eer naar mijn hoofd gegooid. Zij zijn het die de eer en erkenning verdienen. Ik heb niet meer gedaan dan een klein zetje gegeven.
Dat was vandaag met voorsprong de meest gehoorde uitspraak. Het lijkt hier wel een mierennest, maar dan niet alleen met ogenschijnlijke wanorde/chaos.
Overal wel waren er kleine en grotere dingen die niet zoals verwacht gingen. Dat gaat van een gebrek aan een bepaald stuk, niet goed weten hoe iets aan te pakken, iets wat niet lukt,… Op een moment kon ik het wel uitschreeuwen; PLUS DE SOUCIS SVP! Souccisons OK (al dan niet vegetarisch).
Maar wat doet een mens dan; eens goed in- en uit ademen. En efkes onnozel doen. Lachen is goed tegen de stress, ik kan het iedereen aanraden.
Vandaag een grote stap voorwaarts gezet: de batterijen vormen nu 2 batterijbanken, de Solar-regelaars en inverters zijn gemonteerd, de bekabeling voorbereid, alle PV-kringen beveiligd.
Ondanks de dagelijkse ergernissen bij ik trots op al deze technici, die de heel dag het beste van zichtzelf geven.
Ondertussen moeten we ook stilaan denken aan de terugreis. De luchthaven van Goma is nog altijd niet open, dus uitkijken naar andere opties. Eigenlijk is er maar één. Via Kigali. Dit is haalbaar met de auto, op 6 à 7 uren moeten we wel in de Luchthaven raken. Maar zover zijn we nog niet. Morgen zouden we toch in staat moeten zijn minstens een deel van de installatie op te starten.
Nog even doorbijten dus.
Wat niet went; ieder avond zie je een kleine exodus van de “garde malade”. Familieleden die de zieke van eten voorzien, de was doen, hen bijstaan. Geloof me vrij, het is bij ons nog zo slecht niet.
Van zodra ik dit hoorde, exact om 13h00, (en dan was het nog niet eens vrijdag) wist ik dat er stront aan de knikker was. Ik was vooral bezig met de ploeg aan het begeleiden om alles aan te sluiten in het technisch lokaal, terwijl de andere ploegen de rest van de batterijen aan het overbrengen waren (deze voor fase 2). Bleek dat de transporteur achteraan in de container (vandaar dat we het nog niet gezien hadden) meerdere batterijen op elkaar gezet had. Op zich niet erg, mits goed beschermd. Niet dus. 7 batterijen (van de 72) zijn beschadigd. En het is absoluut geen optie om die nog aan te praat te krijgen, daarvoor is het risico gewoonweg te groot. Bon, gelukkig hebben we nog 2 maand voor we aan fase 2 beginnen, maar fijn is anders.
Wat wel goed ging; het verder afwerken van de installatie. Het wordt steeds meer een goed geolied team dat er staat. Het resultaat mag, al zeg ik het zelf, ook wel gezien worden. Zeker als je weet dat hier zo goed als niks vanzelfsprekend is. Bijvoorbeeld houtvijzen. Of kwalitatieve pluggen. Telkens opnieuw een kleine zoektocht in (naar ons aanvoelen) obscure winkeltjes.
Morgen (donderdag) hebben we een vergadering met Dr. Mukwege om de stand van zaken te bespreken. Tegen dan hoop ik de batterijen toch van een verse lading zonne-energie voorzien te hebben.
Rond een uur of 4 waren 1 batterijbank én alle solar-regelaars klaar om even getest te worden. Altijd een speciaal moment, de hoofdschakelaar overhalen. Heb ik echt niks over het hoofd gezien? En cours de route waren er immers wel een aantal zaken die nog dienden gecorrigeerd te worden. En dan…. Klak…. En ja, bevrijdende Ledjes die in de juiste kleur oplichten! 2 minuten later een hoop alarmen, maar daar maken we ons niet druk om. Het is niet bepaald de eerste keer dan Elvis en ik eerst een firmware update moeten doen om alles goed gesynchroniseerd te krijgen.
Morgen dus ons even opsluiten in het lokaal voor een uurtje of 2, daarna in volle verwachting van een installatie die naar behoren werkt. Dus morgen = D-day.
Dan hebben we vrijdag nog om de Cloud-koppeling up & running te krijgen én de zaak goed te documenteren.
Over het weekend valt niet zoveel te melden, dus geen aparte rubriek voor deze. Zaterdagochtend is er gewoon doorgewerkt, in de namiddag heb ik een bezoek gebracht aan het ziekenhuis van Deogratias, één van de technici die de cursus volgen. Meer bepaald het ziekenhuis van Katana. Het ligt in ieder geval in een paradijselijke omgeving.
De elektriciteit wordt er opgewekt met een hydro-centrale van 125 kW, maar kent vele problemen. Vandaar dat Deogratias vroeg om even een kijkje te komen nemen.
Weer on topic nu. Maandagochtend was het eindelijk zover, Het technisch lokaal was zo goed als af, dus konden 2 ploegen nu daar aan het werk. Het nadeel was wel dat ze boven ons hoofd nog wat stenen aan het metsen waren. Dus kreeg bibi af en toe een klets mortel op zijn hoofd en armen. Niet zo fijn, maar we konden ons geen verder uitstel permitteren. Nu, het Congolese mirakel heeft zich dus wel volbracht. Exact 1 week om een lokaal van fundament tot dak af te werken.
De lasser was tegen de middag klaar met de structuur van de batterijen maken, dus konden ook de batterijen uit de container gehaald worden. Dit klinkt simpeler dan het lijkt. Elke batterij weegt 60 Kg. En er zijn er voor deze eerste fase… 48. En de container staat toch op een 100-tal meter van de plaats waar wij aan het werk zijn.
Op een geaccidenteerd grasveld. Daarna een even vervelend gravelpad over (lees de hoofdweg van het ziekenhuis) de weg over. Om tot slot door een vrij nauwe doorgang de batterijen naar de structuur te dragen.
Nu is een transpalet een schitterende uitvinding. Edoch niet zo geschikt voor grasvelden en dergelijke. Maar onze motivatie kent geen grenzen; een uur later waren alle batterijen met vereende krachten overgebracht. Iedereen was opgelucht toen dit gebeurd was. Heb op dat moment niet durven zeggen dat er deze week nog 72 batterijen dezelfde behandeling moeten ondergaan.
Eens het sleurwerk voorbij was (waarbij hier en daar het alfamannetje naar boven kwam – niet bij mij, mocht u daaraan twijfelen) konden de ploegen weer opgedeeld worden en konden de laatste kabels naar het technisch gebouw getrokken worden.
Een andere ploeg dan weer is gestart het plaatsen van de houten montage structuur. Het werd een lange dag. Het feit dat er eindelijk iets kon geplaatst worden in het gebouw gaf iedereen verse energie. Op naar morgen!
Het is met voorsprong de vreemdste zending die ik al gedaan heb. Niet omwille van het werk op zich, wel omwille van de vreselijke situatie in Goma. Het doet wat met een mens. Ook kennen we bij ons het verschijnsel aardbevingen niet echt. Ik heb er in België althans maar eentje meegemaakt, lang geleden. Hier hebben we er dagelijks wel 1 à 2. Gelukkig lichte. Ik bespaar jullie alle mogelijke ramp (tot donderdag, sindsdien geen meer) scenario’s, maar ook ik heb via Artsen Zonder Vakantie een uitweg klaar mocht het alsnog verkeerd gaan hier.
Woensdag eerst nog een briefing en de definitieve verdeling in ploegen. Dit gedeelte van de dag ging alvast vlot. Daarna was het eerst meten en passen (en wat mij betreft verbranden) op het dak van het gebouw waar we de panelen van fase 1 plaatsen.
passen en verbranden
Er is een metalen structuur waarop wij dan onze aluminium draagrails plaatsen. Een minder evidente opdracht dan het op het eerste gezicht lijkt. AL was het maar dat je niet overal op het dak kunt staan waar je zou willen. Bovendien bleek er en misverstand waar de passerelle moest komen. Die is noodzakelijk om de panelen eenvoudig te kunnen reinigen. Alhoewel ontstoffen een betere naam is.
Om wat tijd te winnen is een andere ploeg ondertussen bezig de schakelborden aan het bekabelen.
Bekabeling
Op weg naar Panzi donderdag viel mijn oog op een winkeltje waar men vervangingsonderdelen verkoopt met een toepasselijk benaming; Confusion Totale. Precies zoals ik me begin te voelen.
De vermoeidheid begint enigszins parten te spelen na 3 weken zonder vrije dagen.
Eerst en vooral gaan kijken naar de vooruitgang van het technisch gebouw.
Het moet gezegd, het schiet op maar of het snel genoeg is zal nog moeten blijken. Tegen het einde van de dag is zijn alle aluminium rails en 14 panelen geplaatst, in de tussentijd is ook de passerelle een feit en kunnen we morgen alle andere panelen plaatsen. In de namiddag ook even snel een bezoekje gebracht aan het ziekenhuis van Nyantende. Fijn om daar nog eens te zijn, een hartelijk weerzien.
Daarna terug naar Panzi. We staan nog niet waar we moeten zijn op dit tijdstip. Dat wordt waarschijnlijk werken op zaterdag.
Vrijdag toch een enigszins bevrijdend moment; alle panelen het dak op en de buizen worden geplaatst waar we alle kabels gaan doorvoeren naar het technisch gebouw.
Wat wel tegenvalt; het hout waarop we in het technisch gebouw alle materialen plaatsen is nog steeds niet geleverd. En ook de metalen draagstructuur voor de batterijen is er nog niet…En ook geen vijzen om alles te bevestigen. Dan toch een hartig woordje gesproken met de verantwoordelijken.
Er was ook een overlegmoment met de administrateur van het Panzi ziekenhuis. Dit verliep vlot. Toen ik de cursisten in de vroege namiddag samenriep voelde men de bui al hangen. Zaterdag een halve dag werken om de verloten zijn in te halen. Gelukkig is de motivatie zo groot dat dit zonder morren aanvaard werd. Werkethiek van de bovenste plank!
Het begint op te vallen dat er ondertussen veel meer inwoners zijn in Bukavu. Door de vluchtelingenstroom is het bevolkingsaantal met ruim 40% gestegen. En niet iedereen kan terecht bij familie…
Ook bij de Pères Xaveriens waar ik verblijf stonden enkele families met kleine kinderen op de stoep. Gelukkig kon iedereen geholpen worden met een veilig onderkomen, eten en drinken.
Vandaag beginnen we met de theorie. Sommige van de cursisten kwamen van wat verder, dus zijn we met enige vertraging gestart. De groep is een goede mix van technici die reeds een stage meegemaakt hebben en novices wat dergelijke systemen betreft.
Van zodra we aankwamen (Elvis en ik) eerst en vooral gaan kijken waar de panelen moeten gemonteerd worden. Is men gestart met de metalen structuur?
Het antwoord is ja, maar… oordeel zelf
C’est lui qua va le faire
We zijn in de DRC. Dus eerst een klein officieel deel; de verwelkoming door Dr. Romain, Assistant Technique Santé Congo de l’Est et Rwanda, van Artsen zonder vakantie.
Een mooie opwarmer. Zeker toen Sonny enkele afspraken op vooraan op papier moest zetten. Te beginnen met “Code de bonne conduite”. Deze lijst wordt dus echt gezamenlijk opgesteld. Met Ernst. En precisie. Vervolgens worden de verwachtingen opgelijst en tot slot de agenda.
Code de bonne conduite
Vervolgens konden we echt van start gaan. Echt eenvoudig is dat niet, maar met wat geduld, goed luisteren en originele vergelijkingen hom je een heel eind. Wat natuurlijk ook handig is dat ik dit niet alleen hoef te doen. Elvis verzorgt ook enkele onderwerpen en schakelt indien nodig over naar het Swahili.
Na de pauze gaan kijken naar de plaats waar de technische ruimte moet komen, en het moet gezegd; het gaat vooruit. Het verschil is immens. Vloerplaat gegoten en muren toch al een meter hoog. Onderstaande foto is in de namiddag genomen.
het gaat vooruit (beeld van dinsdag)
Het kàn hier heel snel gaan. Maar ook verschrikkelijk traag… maar dat is niet voor vandaag.
Morgen verdelen we de cusristen in 4 groepen, en gaan we na een korte briefing van start met de plaatsing van de aluminum structuur voor de panelen.
De gevolgen van de uitbarsting in Goma zijn nooit ver weg… Er sijpelen steeds meer berichten binnen over de penibele situatie daar. En het gaat je recht naar het hart. Het zijn geen nummers waarover we hier spreken, maar mensen. Sommige ken je, andere niet. En als je er niet spontaan aan denkt dan zorgen de (lichte) bevingen hier in Bukavu er wel voor… De oudere dame die voor ons middageten zorgt kreeg een telefoontje en begon hartverscheurend te huilen. Haar kinderen waren deze morgen Goma ontvlucht op een klein bootje. Blijkbaar is het (wegens overvol) gekapseisd…De seismische activiteit neemt nog steeds toe en er ontsnappen steeds meer giftige gassen.
Dit alles heeft onvermijdelijk invloed op onze ploeg hier, maar we steunen elkaar en houden de moed er in!