De PV installatie in Nyantende: de resultaten na exact 1 jaar.

Het is nu 1 jaar dat deze installatie in dienst is. Het goede nieuws is alvast dat er zich zo goed als geen problemen voorgedaan hebben. En die zijn door de mensen terplaatse zelf opgelost. In totaal is er slechts 4,5 u geen elektriciteit geweest. Voor de installatie er was was dit ongeveer het aantal uur dat er energie voorhanden was. Het enthousiasme waarmee de installatie onderhouden wordt is fantastisch. Hier is mijn doel alvast bereikt; ons overbodig maken. De volgende installatie op de planning staat is in het Panzi ziekenhuis.

Rik

 

De PV installatie van Nyantende: resultaat van de eerste 2 maanden

 

Dag 16, 14/06/2019: Beter laat dan nooit: een geleverde autoclaaf! Alas… il est tombé.

Bij het ontbijt afgesproken met Dr. Kash dat ik in ieder geval nog eens langsga in het Ciriri ziekenhuis ivm de stroomvoorziening. Men is ondertussen op bezoek geweest in het Nyantende ziekenhuis en was onder de indruk. Zou zoiets ook bij hen mogelijk zijn? En dan het verlossend telefoontje; de Autoclaaf was aangekomen bij het BDOM. Isisdoor, de technicus van het ziekenhuis zal mij komen halen om samen te zien of alles compleet is zodat we de autoclaaf op ijltempo met de groep kunnen installeren. Daar aangekomen volgde nogal een ontnuchtering… Het toestel ziet er behoorlijk beschadigd uit. Na enig over en weer getelefoneer met diverse geluidsterkten bleek dat men het toestel in Goma heeft laten vallen. Nu zie je op de foto dat het niet bepaald een klein toestel is. Bovendien weegt het al snel 125 kg. Er zit immers nogal wat roestvrij staal in. Een dergelijk toestel is immers een drukvat waarbij de stoomtemperatuur tot 128°C oploopt.

Nu was er blijkbaar een man in Goma die dacht dat hij dit wel van de boot in de vrachtwagen kon tillen. Niet dus. Het is meteen op zijn kop gevallen. Met de nodige brokken tot gevolg. Meteen ook de oorzaak van de dagenlange vertraging. Kwestie van de onvermijdelijke confrontatie uit te stellen.

Met lege handen dus naar de directie van het Ciriri ziekenhuis om de situatie uit te leggen. Er rest geen andere keus dan dit toestel terug te verzenden, laten herstellen en weer terugsturen. Maar dan zijn we al snel weer enkele maanden verder.

Samen met Isidoor de noden qua energievoorziening opgemaakt om volgende week in België te bekijken.  Het is een (veel) groter ziekenhuis dan Nyantende, dus dat beloofd.

Morgen weer naar huis, via Kigali. Omdat mijn vlucht uit Kamembe reeds vroeg in Kigali is en ik terug naar Brussel vlieg via een nachtvlucht, besloten om in de tussentijd het Genocidemuseum in Kigali te bezoeken. Ik kan je alvast meegeven dat dit bezoek behoorlijk aan de ribben plakken is…

 

Dag 15, 13/06/2019: en nu wordt het officieel.

Omdat de autoclaaf nog altijd niet aangekomen is, wordt de officiële overhandiging van de installatie met een dag vervroegd. Mogelijks is deze vrijdag wel in Ciriri en kan dit alsnog in werking gesteld worden. Fingers crossed.

S’ochtends een vergadering gehad met Dr. Kash van AZV ivm een ziekenhuis dat ook problemen heeft met energiebevoorrading in Burundi. Men denkt erover om het concept van Jenga Maarifa ook daar toe te passen. Nu hadden we in onze eerste Jenga missie in Munumbano ook iemand uit Burundi. Blijkt nu dat het ziekenhuis waar hij werkzaam is nu een grote pleitbezorger is van het concept. De directie stelt een groot verschil vast tussen voor- en na. In de positieve zin uiteraard. We bekijken de mogelijkheid om een korte missie in te plannen om het probleem te bekijken en eventueel daarna ook een Jenga Maarifa alike project ook daar op te zetten.

Kort na de middag naar Nyantende voor nog een korte opleiding voor het stafpersoneel en een beetje protocol. Aan de ingang van het ziekenhuis was nu ook een plakaat geplaatst met vermelding van het project.

Dan eerst even wachten tot de medisch directeur beschikbaar was voor we ons naar de zaal konden begeven.

Even wachten met Dr Augustin

Dat stukje protocol is overal hetzelfde. Je zit aan een tafel vooraan met de medisch directeur en de hoogsten in rang van het ziekenhuis. In de zaal dan de diensthoofden en dergelijke van de diverse diensten. En natuurlijk eten en drank. Praktisch probleem; we moesten daarna ook nog naar Panzi om ook daar “mijn” stuk af te sluiten. En de tijd tikt…

Eerst drukte Dr. Daniel nog eens zijn waardering uit, daarna tijd voor het stukje uitleg.

 

Daarna volgen vele vragen. Waarbij er soms ook enig ongeloof wat dat me nu geen stroomonderbrekingen meer zou kennen in het ziekenhuis. Wat een dergelijke meeting er ook niet korter op maakt zijn de beleefdheidsfrasen, zoals “merci de me donner la parole. Je représente …” het duurt dus altijd even voor de eigenlijke vraag komt.

Dan drank en spijs en een afsluitwoordje van de AG van het ziekenhuis met een cadeautje. Nu kan ik alvast meegeven dat het inpakpapier en plakband hier van uitstekende kwaliteit is. Mat andere woorden, ik kreeg het niet open. Met de nodige hilariteit tot gevolg. Met een klein beetje geweld en mes toch gelukt. En het was wel een echte verassing.

 

 

 

Vlnr: Dr. Daniel, AG Bintu, Dr. Olivier, uw dienaar, Elvis, Dr. Augustin

Mijn beeltenis in beschilderd houtsnijwerk. Origineel is het zeker. Daarna een zeer uitgebreide fotosessie. Ik denk dat elke aanwezige er wel eens opstaat.

Een uur later dan voorzien alsnog naar Panzi kunnen vertrekken, waar we het programma dan maar ingekort hebben. Nu ja, veel is er niet meer gezegd. Melanie die het deel biotechniek geeft zag het houtsnijwerk een stukje uitsteken en schoot in de lach. En ze is blijven lachen. Dus iedereen wou natuurlijk eten waarom. Dus het werk is door alle aanwezige handen gegaan met een mix van lachen en verwondering. En je kan het vast al raden. Iedereen wou dan ook op de foto.

Vervolgens nog een rustige avond bij de Paters. Het was de verjaardag van Antonio. Dus was er wijn, taart en een ijsje toe. Fijn!

De autoclaaf zou morgen nu toch moeten aankomen bij de BDOM. Afwachten maar.

Tot morgen,

Rik

 

 

Dag 14, 12/06/2019: Alles in orde en de autoclaaf komt, hij komt niet, hij is er, nee toch niet. Enfin, on s’adapte.

Op mijn ochtendwandeling kwam ik op mijn pad mooi gekleurde beestjes tegen.

Er heerst hier ’s morgens vroeg bijna een sacrale stilte. Een heel verschil met de heksenketel van Bukavu-stad waar we straks weer zullen door laveren.

De studente is nu ook vertrokken… naar huis. Het ging echt niet meer, had nachtmerries en niks drong meer tot haar door. Er is een kans dat het anti-malaria middel hier mee debet aan is.

We kregen bij het ontbijt het nieuws dat de autoclaaf voor Ciriri aangekomen is. Een kwartier later toch weer niet. Maar hij zou in de namiddag toch ter plaatse zijn. In dat geval kunnen we deze morgen in dienst stellen. Melanie van Humatem die de cursus biotechniek geeft begon vandaag aan haar eerste dag. Even de violen gestemd , want indien de Autoclaaf er daadwerkelijk is dan zal de helft van de groep hiervoor moeten instaan. Laten we hopen dat we dit nog kunnen doen.

Eens aangekomen vastgesteld dat er toch nog een probleem was qua performantie van een aantal gerecupereerde panelen. Gelukkig ook dit vrij snel kunnen oplossen. Ook de metsers waren aan het werk.

Dus ook de inspectieputten van de aardingsstaven waren nu klaar.

Het meeste werk nu was nog het koppelen van het lokale net (SNEL) met de omvormers. Het idee hierachter is dan indien het net voorhanden is dit gebruikt wordt om het ziekenhuis van stroom te voorzien. Het opladen van de batterij gebeurt uitsluitend met zonnestroom. Nu is de SNEL per dag ongeveer 10h aanwezig. Van zodra dit uitvalt, nemen de panelen en/of batterijen het over. Zonder enige onderbreking. Het gehele proces kan gevolgd worden op het Color display én wereldwijd via het portaal. Toch een geruststelling

Uiteindelijk bleek de autoclaaf toch nog niet aangekomen. Dus het programma voor morgen staat alweer op losse schroeven. Planning is hier allesbehalve evident.

Maar goed, uiteindelijk waren we klaar. En we zagen dat het goed was.

 

 

Het was naderhand een helse rit naar de Paters. Bukavu zat verstopt. Dus hebben we er toch 2 uren over gedaan. Elvis vergeleek de situatie met de Jungle en zette prompt “the Lions leeps tonight” op. Of wat de titel ook moge wezen. Allebei luidkeels meegezongen, het bracht toch enige ontspanning met de vele lachbuien uit miserie.

Rik

 

 

Dag 12 en 13, 10-11/06/2019: En er is licht.

Deze post gaat nu eens over 2 dagen, ik begin een beetje de tel kwijt te raken.

In de ochtend een klein drama ten huize van de Xaveriens.  Een jonge studente antropologie die 3 dagen aan het werk was in de city of joy ziet het niet meer zitten. Ze had meer dan een jaar dit project voorbereid, maar ze was niet opgewassen tegen het leven hier in Bukavu – Panzi. Temeer omdat de mensen van de organisatie waarbij ze de stage liep woensdag vertrokken. Het vooruitzicht alleen achter te blijven en alles zelf te moeten regelen en verwerken = kortsluiting. M.i. toch een fout van de organisatie. Het is behoorlijk onverantwoord om een jonge vrouw van nauwelijks 21 jaar zomaar aan haar lot over te laten. De files hier (er zijn slechts weinig wegen, en deze zijn op bepaalde punten overvol met kamikazebrommers en ander onbestemd rijdend materieel en mensen, heel veel mensen) maken het er ook niet eenvoudiger op. Als blanke loop je in de kijker. Steeds weer hoor je Muzungu, Munzungu! En als het verkeer helemaal dicht zit, donker is, en mensen in drommen rond het voertuig passeren dan krijg je er soms toch een raar gevoel bij.

Gewoontegetrouw weer vroeg aan het werk. We hebben nu nog 2 dagen om de installatie up- en running te krijgen. Een deel van de panelen die we plaatsen zijn recuperatie. En die konden wel een grondige poetsbeurt verdragen.

Ook de laatste nieuwe batterijen (66kg/stuk) werden op hun plaats gezet en aangesloten. Een nauwkeurig werk, niet helemaal zonder gevaar. Als je niet goed oplet heb je zo een kortsluiting met meestal een steekvlam en wat bolletjes gesmolten metaal tot gevolg. Vandaar dat Elvis dit werk superviseerde.

Ondertussen was de allereerste string aangesloten. En dan volgt het spannend moment dat de installatie ingeschakeld wordt. Nu doe ik dat eerlijk gezegd altijd met een klein hartje. Ik heb toch alles goed nagekeken? Eerst de hoofdschakelaar van de batterijen omschakelen. Een luide “klak” en… dan volgt het heerlijk geklik van interne relais en het gezoem van inverters die in werking treden. Nu de schakelaar van de eerste string omschakelen… En ja, de eerste regelaar schiet in werking, het display licht op en vergast ons op de eerste oogst van zonne-energie! High-five met Elvis, Deogratias en Alphonse!

Al snel kon ook de 2^e string in werking treden. Nu waren er 21 panelen in werking. De grootste stress viel nu wel van mijn schouders. Nu gewoon goed doorwerken voor de volgende rij panelen. We werkten nog lang door, maar we konden nu tenminste voorzien in een beetje eigen verlichting.

De volgende dag weer vroeg uit de veren. Ik heb ondertussen de gewoonte om vlak voor het ontbijt een kleine wandeling te maken. Kwestie van nog wat energie op te doen voor de race tegen de klok weer start. Op het Kivu meer was er in de verte gezang te horen. Dit kwam van een klein vissersbootje.

Omdat de vermoeidheid ook begon toe te slaan in de groep heb ik voor $20 “sucré” gekocht die ze konden opdrinken tijdens het middagmaal, op voorwaarde dat de installatie zo goed als volledig klaar zou zijn. Het heeft zijn effect alvast niet gemist. Gekoeld met solar power! Vandaag de andere strings in werking krijgen, het volledige ziekenhuis aansluiten en als het meezit nog wat gebruikte batterijen recupereren.  Dat laatste viel vies tegen. Nagenoeg alle batterijen waren beschadigd door slecht gebruik. Het blijft jammer dat goedmenende mensen door gebrek aan competentie of gewoon onachtzaamheid zoveel schade veroorzaken. Goed, dan houden we het bij enkel nieuwe batterijen.

Voor de middag was de installatie “op stoom” en waren alle panelen geplaatst. zie en bewonder 😉

Nog enkele aanpassingen doen aan de modem zodat we de installatie op afstand kunnen monitoren en we zijn er zo goed als. Het lijkt wat onwezenlijk nu. In de latere namiddag konden we starten met de grote opkuis en de obligate fotomomenten.

Morgen komen we nog eens terug om wat kleine werkjes nog te doen en eea na te kijken. Het zal in ieder geval rustig zijn want de groep krijgt vanaf van een cursus over biomedisch materiaal.

Tot dan!

Rik

 

 

Dag 11, 9/6/2019: Arbeidsvreugde in de ochtend, rust in de namiddag.

Vertrek naar Nyantende was voorzien om 9u00, dus 9u30 Congolese tijd. Eens aangekomen heeft Elvis zich ontfermd over de interconnectie van de batterijen, ik over de dataverbindingen tussen de omvormers, regelaars en Color Display. Zo stond alles klaar voor een (hopelijk) voorspoedige opstart maandag.

 

In de namiddag genoten van de broodnodige rust. Via een quasi verborgen trap bij de Paters kan je afdalen naar de oevers van het Kivu meer. Na het openen van een goed beveiligde deur kom je uit op een grasveldje en is er een strategisch geplaatste steen onder een zalige boom. Toch wel een uurtje of 3 daar doorgebracht. Beetje lezen, gitaar spelen en gewoon genieten van het uitzicht.

’Vroeg het bed in want morgen een spannende dag.

Tot dan,

 

Rik

 

Dag 9, 8/8/2019: Werken (wat anders) en een muzikale avond

Vandaag goed kunnen doorwerken, de achterstand is nog niet ingehaald, dus morgen gaan Elvis en ik voor een paar uurtjes naar Nyantende om rustig nog wat zaken in orde te brengen.

Het is nu heel intensief omdat vanaf nu de opgedane kennis in de praktijk moet gebracht worden. Wat meteen betekent dat Elvis en ik nu de 4 ploegen continu moeten bijstaan. Maar toegegeven, dit zijn meteen ook de fijne momenten. Of niet, als men de bal toch eens helemaal misslaat. Ook het mooi afwerken van e.e.a. bleek niet steeds no evident. Na een paar keer tussengekomen te zijn was men nu wel elkaars werk goed aan het controleren. En indien iets er niet goed uitzag was er al snel de uitspraak “cela ne tombe pas dans les tolérances du prof ”

In vogelvlucht enkele beelden die de vooruitgang goed weergeven. De eerste rij van 21 panelen is nu volledig gemonteerd. Wat iedereen meteen heel trots maakte.

De eerste rij wordt geplaatst

De eerste rij is geplaatst en wordt verder uitgelijnd.

Rij 1: Check!

 

Ook de aardingspinnen zijn volgens de regels van de kunst in de grond geslagen. Met een zeer goede aardingsweerstand tot gevolg. Vast een unicum in de streek.

Een zeer goede aarding!

Ook het aansluiten van de omvormers en het kableren van de nieuwe verdeelkast is gestart.

Over de helft van het aansluitwerk

Mooi werk!

De kabels zijn nu reeds voor de helft gelegd. Het was nog even spannend om de bobijn van 500m kabel op een inderhaast gemonteerde support te krijgen. We spreken hier toch als snel over een gewicht van 180Kg. Sterke mannen zijn het in ieder geval wel. AL goed dat er geen veiligheidscoördinator rondliep. De brave man/vrouw/x zou als snel een hartaanval krijgen hier in de DRC.

Met vereende krachten.

Gelukt: de eerste rol van 500m is klaar voor gebruik.

 

Het begon al te schemeren tegen dat we vertrokken in Nyantende, wel mooi zicht.

’S Avonds was ik tegen 19u00 weer terug in Bukavu bij de Pères Xaveriens. Mijn eerste wapenfeit daar was het nemen van een douche met warm water. Of eerder lauw. Mijn armen en nek zijn ongeveer even rood als een vers gekookte kreeft. Auch. Bovendien egint de vermoeidheid toe te slaan, ik heb er al beter uitgezien.

Na het avondeten was er nog een muzikaal intermezzo van een Franse zending die in het Panzi ziekenhuis werkzaam geweest is voor het bedanken van de Paters hun gastvrijheid. Waarna Père Benjamin (met als bijnaam “Jukebox” Benjamin) enkele liederen bracht. Franse, italiaanse (het is een Italiaanse orde + er was ook een Italiaan die graag zong, Engelse om af te sluiten met ééntje in het Swahili; Hakuna Matata. Daarbij werd hij spontaan begeleid door een geïmproviseerde Djembe (een omgekeerde emmer). Uiteraard is er luidkeels meegezongen en zelfs gedanst. Muziek verenigt mensen, zoveel is duidelijk.

Met een goed gevoel gaan slapen, morgen weer vroeg dag.

Tot dan,

Rik

 

Dag 8, 7/6/2019: Het begint vooruit te gaan.

Een korte post, omdat niet iedereen geïnteresseerd zal zijn in de technische aspecten.

De overnachting in Nyantende is bij de Paters Dominicanen. Inderdaad, bij zo goed als al onze verblijven verkeren we in religieuze sferen. De paters hier hebben het niet bepaald breed, maar men doet heel erg hun best om de hele groep van een goed ontbijt (versgebakken brood met boter en veel fruit) te voorzien. ’S Avonds zijn het dan de typisch Congolese recepten, waarbij natuurlijk de “boule national” niet mag ontbreken. Verder vooral saka saka, rijst en vervaarlijk uitziende vis (met heel veel stekels).

De keuken bij de paters, zo zwart als roet

Mijn nek is iets minder tevreden met het hoofdkussen, het lijkt wel een blok beton: hard en zwaar.

Vandaag gelukkig wat minder stortbuien gehad. De greppels voor de nieuwe kabels zijn bijna gegraven door enkele lokale werkers. Morgen kunnen we starten met het leggen van de kabels. Alle materiaal zijn we nu beginnen monteren. Het verplaatsen van de batterijen (66 Kg/stuk) was niet bepaald het plezierigste werk, al helemaal niet omdat het dan alweer aan het regenen was.

Enkele omvormers (45 Kg op het hoofd)

De batterijen

 

We zitten een beetje achter op de planning, gelukkig (nog) niet dramatisch.

Het monteren van alle componenten

 

Ook de structuur is nu klaar om verankerd te worden met het nodige beton, de eerste is nu helemaal klaar. Morgen kunnen de eerste panelen geplaatst worden.

Uitlijnen

 

De betonmakers

 

Morgen is het zaterdag en werken we in de voormiddag met de volattige equipe, in de namiddag enkel nog met diegenen die voor het WK niet naar huis gaan wegens te ver. Dat is nog ruim de helft.

Tot morgen,

Rik

 

Dag 7, 6/6/2019: werken, werken, werken en de Mai mai

Na een onrustige nacht (beetje stress) na het ontbijt er met de hele ploeg ingevlogen. Veel ga ik hier niet over vertellen, de foto’s tonen wel waarmee iedereen bezig is.

hier komt de technische ruimte

Tussen de bedrijven door met Elvis gekeken waar we een nieuwe controller/ display konden vinden. In Goma bleek er éénje beschikbaar te zijn en men was bereid om dit de volgende dag naar Bukavu te brengen waar het dan (na betaling met de nodige dollars) kan opgehaald worden. Toch al één probleem minder. Jammer genoeg zwaren de weergoden ons niet goed gezind, meerdere felle buien waren ons deel met enige vertraging tot gevolg.

Structuur plaatsen

Tussen de buien door scheen de zon. Een beetje hard blijkbaar want ik ben behoorlijk verbrand. Een beetje voor 18u00 gestopt, omdat het hier héél erg snel donder wordt.

’s Avonds ging het bij het avondeten maar over één onderwerp; de Mai Mai. Enkelen van de technici hebben familie die lid zijn van deze milities die nog steeds zeer actief zijn in zowel noord- als zuid Kivu. Nu bestaat er niet 1 soort Mai Mai, het zijn meestal los van elkaar opererende milities die telkens een klein gebied controleren. Daardoor staan ze dicht bij de lokale gemeenschap en de lokale leiders hebben meestal nauwe contacten met de Mai Mai.

Ze vinden zichzelf niet agressief en leggen vooral de nadruk op zelfverdediging om hun activiteiten te rechtvaardigen. Ze verdedigen “enkel” hun etnische gemeenschap en land. In rurale gebieden staan ze in ieder geval nog behoorlijk sterk. De reden hiervoor ligt niet alleen in mogelijke bedreiging maar het ontzag dat ze bij de bevolking afdwingen omdat ze onkwetsbaar zouden zijn voor kogels. Daartoe voeren ze allerlei rituelen uit. Het meest bekende is zich besprenkelen met water om onkwetsbaar te worden en boze geesten te verjagen.  Daar komt overigens ook hun naam vandaan. Mai of Mayi in swahili betekent immers water.

Het was in ieder geval heel bevreemdend. Morgen weer een dag. Hopelijk verloopt het dan allemaal wat vlotter.

Tot dan!

Rik